Cysylltiad band eang a ffonau symudol gwell
Diweddarwyd Awst 2025
Band eang
Mae cynnydd sylweddol yn cael ei wneud o ran ehangu signal band eang ar hyd a lled Powys, ond mae llawer o gartrefi yn dal i gael trafferth gyda chysylltedd gwael. Yn Sir Drefaldwyn, mae 89% a mwy o adeiladau yn gallu cael mynediad at fand eang cyflym iawn (dros 30 Mbps), ac mae gan 61% gyflymder gigabit (dros 1000 Mbps). Fodd bynnag, mae'r ffigurau hyn yn parhau'n is na'r cyfartaledd cenedlaethol o 98% ac 81%, yn y drefn honno.
Mae Prosiect Gigabit Llywodraeth y DU, menter gwerth £5 biliwn i ddarparu band eang gigabit i'r ardaloedd anoddaf eu cyrraedd, yn mynd rhagddo ledled Sir Drefaldwyn. Bum yn gweithio’n agos gyda'r cyn-Aelod Seneddol Craig Williams i helpu i hyrwyddo nifer o gynlluniau lleol.
Mae’r broses gyflwyno i ardaloedd fel Ceri, Llanbrynmair a Thregynon wedi bod yn llwyddiannus, gyda Llanbrynmair yn sicrhau 100% o signal ffibr llawn gwibgyswllt i bob cartref ar gyfnewidfa Llanbrynmair, sef yr ardal gyntaf yn y DU i wneud hynny. Mae prosiectau tebyg yn Aberriw wedi cyrraedd 100% o'r targed addewid, gydag Openreach yn uwchraddio'r rhwydwaith i gwmpasu 470 o adeiladau yn ystod 2024. Ym mis Rhagfyr (2024), roedd gan 94% o gartrefi yn ardal gyfnewid Tregynon fynediad at signal ffibr llawn. Yn Llanrhaeadr, mae'r gwaith adeiladu yn parhau gyda 50% o gyswllt ffibr llawn wedi'i sicrhau erbyn mis Rhagfyr. Mae miloedd o adeiladau'r Canolbarth wedi'u cysylltu yn ystod 2024.
Trwy Building Digital UK, (BDUK), sefydliad a sefydlwyd gan Lywodraeth flaenorol y DU, mae contractau'n cael eu dyfarnu i ddod â band eang gigabit i ardaloedd eraill nad ydynt wedi'u cynnwys mewn cynlluniau masnachol. Mae'r bartneriaeth rhwng BDUK, cynghorau lleol, ac Openreach yn sicrhau bod gwaith seilwaith, fel cloddio ffosydd a gosod ffibr, yn mynd rhagddo'n effeithlon. Mae disgwyl i lawer mwy o adeiladau elwa eleni (2025). Unwaith y bydd y rhwydwaith yn ei le, bydd trigolion a busnesau yn gallu uwchraddio i'r gwasanaethau gwell hyn trwy eu darparwyr.
Rwy'n parhau i gwrdd yn rheolaidd â chynrychiolwyr y diwydiant, gan gynnwys Ofcom ac Openreach, i fynnu gwasanaethau band eang gwell.
Ffonau symudol
Rwyf wedi bod yn cefnogi cynlluniau ar gyfer 16 mast symudol newydd ar draws Sir Drefaldwyn. Y mastiau hyn yw'r system gyfathrebu 4G newydd ar gyfer gwasanaethau brys Prydain. Mae sawl mast eisoes ar waith, fel y gwelwch isod. Cefais gyfarfod gyda BDUK ym mis Chwefror 2025 i drafod hynt y mastiau nad ydynt ar-lein eto. Roedd yn gyfarfod cynhyrchiol, ac rwyf wedi diweddaru amserlenni'r mastiau isod yn unol â'r wybodaeth gan BDUK.
Mae seilwaith allweddol hefyd yn cael ei ddarparu gan EE trwy uwchraddio ei rwydwaith presennol, ac mae'r Swyddfa Gartref yn ategu hyn trwy adeiladu mastiau i roi signal rhwydwaith symudol 4G i'r gwasanaethau brys yn rhai o ardaloedd mwyaf gwledig ac anghysbell Prydain. Bydd hyn yn golygu cysylltedd symudol tipyn gwell i ni yma yn y Canolbarth.
Hefyd, rwy'n siarad yn rheolaidd â darparwyr ffonau symudol i bwysleisio pwysigrwydd darparu gwasanaeth masnachol drwy'r mastiau hyn.
Dyma'r diweddaraf am y mastiau:
• Y Fan, Llanidloes - Mae'r mast hwn ar waith yn darparu signal newydd ers mis Mawrth 2024.
• Llanidloes - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Mawrth 2024.
• Llangynog - Mae'r mast hwn bellach ar waith a'r pedwar prif ddarparwr ar-lein.
• Penffordd-las - Mae'r mast hwn wedi'i ddiddymu o'r rhaglen wreiddiol. Fodd bynnag, bydd gan y mast signal masnachol EE fel rhan o gytundeb EE gyda'r Swyddfa Gartref. Rwy'n aros i glywed yn ôl gan y Swyddfa Gartref ar switsio'r mast ymlaen at ddefnydd EE.
• Llanrhaeadr-ym-mochnant - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Mawrth 2024.
• Coedwig Hafren, Llanidloes - Cymeradwywyd y mast hwn ym mis Hydref. Mae'r gwaith adeiladu wedi'i uwchraddio ac fe'i trosglwyddwyd i'r cam nesaf ym mis Mawrth 2025 lle mae'r gwaith presennol yn digwydd. Bydd y safle yn dechrau'r rhaglen weithredu, ac yn gobeithio bod ar-lein erbyn 2026.
• Manafon, Y Trallwng - Mae'r mast hwn yng ngham cyntaf y broses ddylunio a chynllunio. Bydd y safle hefyd yn rhan o'r Rhwydwaith Gwledig ar y Cyd. Bydd y safle'n cael ei drosglwyddo i'r prif ddarparwyr signal symudol gyda'r bwriad o'i roi ar waith ddechrau 2026.
• Rhiwargor - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Mai 2024.
• Llyn Efyrnwy, Llanwddyn - Mae'r mast hwn wedi'i ddiddymu oherwydd hyfywedd cost.
• Tyn-y-ffynnon, Llyn Efyrnwy - Mae'r mast hwn wedi bod trwy gam dylunio ac uwchraddio ac fe'i trosglwyddwyd i'r prif ddarparwyr rhwydwaith ym mis Mehefin 2025. Yna bydd gan y darparwyr rhwydwaith 12 mis i'w roi ar waith.
• Maengwynedd, Croesoswallt - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Tachwedd 2024.
• Llanfyllin - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Hydref 2024.
• Tregynon - Mae'r mast hwn ar waith ac yn darparu signal newydd ers mis Mehefin 2024.
• Betws Cedewain - Mae'r mast hwn wedi'i adeiladu, ei uwchraddio a'i drosglwyddo i'r prif ddarparwyr rhwydwaith ym mis Mawrth 2025. Yna bydd gan y darparwyr rhwydwaith 12 mis i'w roi ar waith.
• Aberhosan, Machynlleth - Aros i'r brydles gael ei chwblhau fel bod hawliau Rhwydwaith ar y Cyd ar y safle.
• Hirnant, Abertridwr - Mae'r mast hwn ar restr y safleoedd wrth gefn.