Achub ein Safle Ambiwlans Awyr yn y Canolbarth

Ymgyrch i Achub Canolfan Ambiwlans Awyr Cymru y Trallwng

Diweddarwyd: Ionawr 2024

Siom, rhwystredigaeth a phryder oedd ymateb pawb yn lleol, a minnau hefyd, at y bwriad i gau canolfan Ambiwlans Awyr hollbwysig y Trallwng.

Dros y 18 mis diwethaf, mae ymgyrch i achub y ganolfan wedi uno ein cymuned oherwydd pa mor hanfodol yw'r gwasanaeth hwn i'n hardal.

Mae fy marn i yn glir iawn. Mae'r achos dros gau canolfan y Trallwng yn ddiffygiol, mae wedi tanseilio ymddiriedaeth pobl leol, ac mae'n rhaid i'r ganolfan bresennol aros ar agor.

Daethom i wybod am gynigion i gau canolfannau Ambiwlans Awyr y Trallwng a Chaernarfon yn 2022.

Cafodd cynlluniau eu cyflwyno i agor un ganolfan gyfun yn y Gogledd-ddwyrain, gydag Ambiwlansys Awyr yn gweithredu o'r safle unigol hwn.

Ers hynny, mae proses ymgysylltu hir gan gynnwys cyfarfodydd cyhoeddus wedi'i chynnal i bobl leol leisio eu barn. Cytunwyd ar estyniad i'r ganolfan bresennol tan 2026 er nad yw ei dyfodol yn sicr wedyn.

Codwyd cwestiynau yn yr ymgynghoriad am sail yr adolygiad, am y data a ddefnyddiwyd a rhyddhau manylion y cynlluniau. 

Hefyd, roedd pryderon cyffredin y byddai cau'r canolfannau Ambiwlans Awyr hyn yn lleihau rhoddion i elusen Ambiwlans Awyr Cymru sy'n dibynnu ar gefnogaeth y cyhoedd. Mae pobl y Canolbarth wedi bod yn arbennig o hael i'r elusen erioed gyda chodwyr arian, cymynroddion a thuniau rhoddion i gyd yn gyffredin yn lleol. 

Ar hyn o bryd, rydym yn aros am newyddion ar argymhelliad y Prif Gomisiynydd Ambiwlans Awyr, i Bwyllgor Gwasanaethau Ambiwlans Brys y GIG ar ddyfodol y gwasanaeth.

Ym mis Rhagfyr 2023, fe ddysgom fod corff ar wahân - Llais - yn argymell ymgynghoriad cyhoeddus ffurfiol llawn fel y galwyd yn eang amdano ar ddechrau'r broses hon. Corff cyhoeddus annibynnol sydd â'r bwriad o adlewyrchu barn cleifion a chymunedau ledled Cymru yw 'Llais'.

Rwy'n ddiolchgar i'r holl bobl leol a’r ymgyrchwyr am eu hymdrechion diflino i achub canolfan y Trallwng. 

Wrth i ni gamu ymlaen i 2024, rydym yn disgwyl rhagor o wybodaeth am pryd fydd y penderfyniad terfynol ar ddyfodol canolfannau Ambiwlans Awyr Cymru yn cael ei wneud.

Cyflwyniad ffurfiol gan Craig Williams Aelod Seneddol a Russell George Aelod o'r Senedd i Gam Dau ar 25 Hydref 2023:

Annwyl Stephen

Adolygiad o wasanaeth EMRTS – Ymateb i'r Ymgynghoriad

Gan fod cam olaf y broses ymgysylltu ar ddyfodol gwasanaeth Ambiwlans Awyr Cymru yn parhau, roeddem am ysgrifennu atoch yn ffurfiol i gyflwyno ein barn yn ystod y cam hwn - cyn i'ch argymhellion gael eu cyflwyno i'r Pwyllgor Gwasanaethau Ambiwlans Brys, ac i’r penderfyniad terfynol gael ei wneud.

Roeddem am ysgrifennu atoch i sôn am ystyriaethau pwysig yn ein barn ni, a pham rydym yn credu'n gryf y dylid cadw canolfan Ambiwlans Awyr y Trallwng er mwyn osgoi israddio'r gwasanaeth yn y Canolbarth.

  • Ein prif pryder ers dechrau'r broses oedd y byddai cau canolfannau'r Trallwng a Chaernarfon yn arwain at wasanaeth salach i'r Canolbarth. Credwn fod hyn wedi'i ddangos erbyn hyn trwy ddata modelu gan Optima. Mae eu gwaith wedi canfod yn glir y byddai uno canolfannau ar un safle yn y Gogledd-ddwyrain yn arwain at amseroedd ymateb cyffredinol arafach wrth fynd i digwyddiadau yn y Canolbarth. O gofio bod ymrwymiadau yn y gorffennol wedi'u gwneud na fyddai unrhyw newid yn arwain at wasanaeth salach ar gyfer y Canolbarth, nid ydym yn cefnogi unrhyw opsiwn a fyddai'n arwain at amser ymateb cyffredinol arafach i'r gwasanaeth ambiwlans awyr fynd i ddigwyddiadau yn y Canolbarth.
  • Mae'r modelu'n dangos y byddai'r fantais o gau canolfannau'r Trallwng a Chaernarfon ac agor un safle newydd yn y Gogledd-ddwyrain yn arwain at ddim mwy na thair taith ychwanegol y flwyddyn. Mae’n amlwg bod hyn o fewn lled y gwall. Yn y cynlluniau a ryddhawyd yn wreiddiol, dywedwyd wrthym y byddai 583 o deithiau ychwanegol y flwyddyn ledled Cymru gyfan - honiad sydd wedi'i ddiystyru bellach. Mae Optima eu hunain wedi dweud eu bod yn ystyried bod cadw'r ddwy ganolfan (Y Trallwng a Chaernarfon) yn opsiwn da.
  • Ar ddechrau'r cyfnod ymgynghori terfynol hwn, dywedwyd mai "bach iawn" fyddai effaith y newidiadau. Os felly, byddem yn cwestiynu'r angen i gau canolfannau presennol a fyddai'n arwain at bryderon parhaus yn lleol.
  • Os mai dim ond un ganolfan sydd ar waith i gwmpasu ardaloedd y Gogledd a'r Canolbarth, gallai tywydd garw olygu bod yr holl ambiwlansys aer sydd wedi'u lleoli yn yr un safle hwn yn methu hedfan. Ar hyn o bryd, mae canolfannau ar wahân yn rhoi amddiffyniad ychwanegol os yw un ganolfan yn cael ei tharo gan dywydd gwael neu ddigwyddiadau eraill. Byddai gan hyn oblygiadau sylweddol i ardaloedd helaeth o'r Gogledd a'r Canolbarth. Dan yr amgylchiadau hyn, dim ond cerbyd ffordd neu ambiwlansys awyr o'r De fyddai wrth gefn, gan ychwanegu cryn amser at fynychu digwyddiadau. Credwn yn gryf fod cau dwy ganolfan, a gweithredu o un ganolfan yn unig, yn golygu ‘rhoi'r wyau i gyd mewn un fasged' ar gyfer y Gogledd a'r Canolbarth, sy'n annerbyniol.
  • Dywedwyd o'r blaen bod yr angen am newid yn ymwneud â chanlyniadau cleifion, nid economeg. Yn ystod yr ymgynghoriad terfynol, ymddengys bellach fod economeg yn ffactor yn yr argymhelliad terfynol. Rydym yn poeni y bydd cau canolfannau'r Trallwng a Chaernarfon yn effeithio ar allu'r elusen i godi arian hefyd. Er nad yw'n ystyriaeth uniongyrchol yn y broses ymgysylltu, mae'n amlwg bod y model cyllido ar gyfer gwasanaethau'r Ambiwlans Awyr yn golygu bod darpariaeth salach yn yr hirdymor yn bosibl os na all yr elusen godi arian mor effeithiol. Credwn na ddylid ailwampio canolfannau ambiwlans awyr a fyddai'n arwain at wasanaeth salach na'r hyn sy'n cael ei ddarparu ar hyn o bryd i ardaloedd helaeth o Gymru. Ni ddylai ystyriaethau economaidd lywio'r broses hon - dylai GIG Cymru a Llywodraeth Cymru flaenoriaethu gwariant i ddarparu'r gwasanaethau gorau ar gyfer pob ardal.
  • Efallai nad yw’r holiadur a gwblhawyd yn yr ymgynghoriad cychwynnol wedi casglu'r holl safbwyntiau perthnasol. Er enghraifft, roedd yn gofyn i bobl a ddylai Cymru gyfan gael gwasanaeth cyfartal, sy'n debygol o ysgogi ateb cadarnhaol. Ni ddylid defnyddio hyn fel achos dros ad-drefnu canolfannau presennol. Byddem yn eich annog i ystyried nad yw gwasanaeth cyfartal ledled Cymru yn golygu darparu’r un gwasanaeth ym mhob man. Nid oes gan lawer o ardaloedd gwledig fel ein hardal ni ysbyty cyffredinol ardal lleol, na mynediad rhesymol i gyfleusterau damweiniau ac achosion brys, sy'n cryfhau'r achos dros wasanaeth Ambiwlans Awyr lleol.

Mae'n amlwg i ni y byddai cau canolfannau'r Trallwng a Chaernarfon o blaid un safle yn y Gogledd yn cael effaith andwyol iawn ar allu gwasanaeth Ambiwlans Awyr Cymru i weithredu mor effeithiol ag y mae nawr i rannau helaeth o'r Canolbarth. Cadw canolfannau'r Trallwng a Chaernarfon yw'r opsiwn gorau ar gyfer gwasanaeth ambiwlans awyr dibynadwy i wasanaethu'r bobl ledled y Canolbarth a'r Gogledd.

Cofion gorau, Russell George Aelod o’r Senedd a Craig Williams Aelod Seneddol