Diweddarwyd : Ionawr 2025
Mae gwasanaethau bancio yn y cnawd yn hynod bwysig i lawer o bobl a busnesau, yn enwedig y rhai sy'n fwy agored i niwed. Mae arian parod yn dal i fod yn bwysig i filiynau o bobl yn y DU, ac mae dros 40% o enillion mewn siopau bach yn dal i gael eu gwneud mewn arian parod. Dyw atebion digidol neu ar-lein ddim yn gweithio i bawb eto.
Rydw i wedi bod yn aelod o Grŵp Trawsbleidiol y Senedd ar Siopau Bach ers rhai blynyddoedd. Ym mis Tachwedd, cefais fy ethol yn Gadeirydd y grŵp. Mae'r grŵp yn cynnwys aelodau o’r Senedd o sawl plaid, gyda phob cyfarfod yn canolbwyntio ar bynciau gwahanol. Canolbwyntiodd ein cyfarfod cyntaf ar yr angen i ddiogelu mynediad at arian parod, sydd wedi dod yn fwy o broblem o ran cau banciau a cholli peiriannau twll yn y wal.
Rydyn ni wedi gweld dirywiad sylweddol mewn gwasanaethau bancio ar y stryd fawr, yn enwedig yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Rydw i wedi bod yn gweithio gyda Cash Access UK a sefydliadau eraill i weld gwasanaethau bancio yn cael eu hadfer yn Sir Drefaldwyn, yn enwedig mewn trefi lle mae pob banc wedi cau. Mae Cash Access UK yn sefydliad nid-er-elw sy'n eiddo i naw o'r prif fanciau a chaiff ei ariannu ganddyn nhw hefyd. Fel rhan o gytundeb i helpu i ddiogelu mynediad at arian parod, rôl Cash Access UK yw helpu i ddarparu gwasanaethau arian parod i gymunedau ledled y DU gan gynnwys atebion talu arian i mewn a Hybiau Bancio.
Lleoliadau bancio a rennir yw hybiau bancio. Mae'r Hyb yn cynnig gwasanaeth cownter sy’n cael ei weithredu gan Swyddfa'r Post, a chwsmeriaid yr holl fanciau a chymdeithasau adeiladu mawr wneud trafodion bancio arferol, o ddydd Llun i ddydd Gwener, 9am-5pm. Hefyd, mae yna fannau preifat yn yr hybiau lle gall cwsmeriaid siarad â Bancwyr Cymunedol o'u banc eu hunain am faterion mwy cymhleth sy'n gofyn am wybodaeth arbenigol neu breifatrwydd. Mae'r Bancwyr Cymunedol yn gweithio ar sail rota, gyda banc gwahanol ar gael ar bob diwrnod o'r wythnos.
Gwelsom gam mawr ymlaen yn 2023 wrth i Hyb Bancio agor yn y Trallwng. Mae'r hyb yn y Trallwng ar agor bob dydd o'r wythnos rhwng 9am a 5pm. Mae'r trafodion sydd ar gael wrth y cownter yn cynnwys, codi arian parod, talu arian parod a sieciau i mewn, talu biliau cyfleustodau, gwirio faint o arian sydd yn y cyfrif etc.
Dyma’r banciau cymunedol sydd ar gael:
• Dydd Llun: Lloyds
• Dydd Mawrth: Natwest
• Dydd Mercher: HSBC
• Dydd Iau: Santander
• Dydd Gwener: Barclays
Cefais sicrwydd y byddai'r hyb yn cynnwys peiriant codi arian, gan sicrhau bod mynediad i beiriant codi arian 24 awr yn cael ei adfer yng nghanol tref y Trallwng. Yn anffodus, nid yw hyn wedi digwydd eto. Dwi’n ymwybodol bod y broses hon wedi gweld oedi yn adran ddylunio Cash Access, oherwydd bod angen llunio cynlluniau a fydd yn bodloni gofynion adran priffyrdd a chynllunio Cyngor Sir Powys. Rydw i hefyd wedi gofyn am sicrwydd y bydd y peiriant yn addas i bobl anabl ei ddefnyddio.
Rydw i hefyd wedi bod yn pwyso ar Cash Access UK i osod ramp ar gyfer mynediad anabl. Mae angen gwneud gwaith i symud adnoddau cyfleustodau sydd wedi’u lleoli yn y llwybr troed lle mae angen gosod y ramp, ac mae hyn wedi creu mwy o broblemau nag a ragwelwyd yn wreiddiol. Mae Cash Access UK yn dweud eu bod yn adolygu’r cynigion oherwydd y problemau gyda’r cyfleustodau ac maen nhw hefyd mewn cysylltiad â’r adran rheoliadau adeiladu sydd wedi codi pryderon yn ymwneud â'r gwaith arfaethedig o ran gofynion rheoliadau adeiladu. O’r herwydd, maen nhw wedi ailgysylltu â phenseiri ac eraill i edrych eto ar wahanol opsiynau. Gobeithio y byddant yn datrys y ddau fater hyn maes o law.
Rwy'n gobeithio y bydd y cyfleuster hwn yn parhau i gael ei ddefnyddio'n rheolaidd fel y gallwn annog agor Hybiau Bancio pellach ledled y Canolbarth. Rydw i wedi bod yn trafod gyda LINK a Cash Access UK ynghylch agor canolfannau pellach ar draws Sir Drefaldwyn.
Yn ystod 2024, noddais ddigwyddiad yn y Senedd gyda Link Financial sy'n gweithredu hybiau bancio a pheiriannau codi arian ledled y DU. Nod y digwyddiad oedd hyrwyddo mynediad at arian parod ar draws etholaethau yng Nghymru. Rwyf wedi cadw mewn cysylltiad rheolaidd â Link Financial ynghylch agor mwy o ganolfannau bancio a gosod peiriannau codi arian ar draws Sir Drefaldwyn.
Er mwyn bodloni gofynion Link am hyb neu beiriant codi arian, mae angen lefel penodol o boblogaeth mewn tref neu bentref. Fodd bynnag, fe gyflwynais i achos cryf bod yna ardaloedd yn Sir Drefaldwyn lle, er bod poblogaeth canol y dref ei hun yn is na’r lefel sydd ei angen ar gyfer Link, mae’r boblogaeth gyffredinol yn yr ardal gyfagos y mae'r dref yn ei gwasanaethu yn llawer uwch.
Oherwydd lleoliad gwledig Sir Drefaldwyn, mae llawer o bentrefi o amgylch trefi fel Llanidloes a Machynlleth y mae pobl yn teithio ohonyn nhw i’r dref er mwyn defnyddio cyfleusterau. Fodd bynnag, mae pentrefi o’r fath yn cael eu hystyried y tu allan i'r radiws y mae Link yn ei ddefnyddio i benderfynu pa leoedd sydd angen mynediad at arian parod. Mae Link wedi dweud wrthyf y bydd yn ymchwilio i hyn ac mae hefyd yn aros i'r Awdurdod Ymddygiad Ariannol orffen ymgynghoriad ar fynediad at arian parod i gymunedau. Y gobaith yw y byddaf yn cael diweddariad unwaith y bydd yr ymgynghoriad wedi dod i ben.
Gallwch weld eu Lleolwr Arian Parod yma: LINK / CashLocator. Os ydych chi’n ymwybodol o unrhyw ardaloedd yn Sir Drefaldwyn nad oes ganddyn nhw fynediad digonol at arian parod, gallwch ofyn i LINK gynnal adolygiad yma: https://www.link.co.uk/consumers/request-access-to-cash/.